Intellectuele eigendom heeft veel voordelen, maar ken je ook de valkuilen?

Vier jaar geleden startten Thijs Kea en Daan Hoek het bedrijf UV Smart op. Ze ontwikkelen toestellen om medische apparatuur te desinfecteren met uv-licht. Een proces dat om duidelijke coronaredenen een enorme boost kreeg in 2020. "Er bleken toen veel cowboys op de markt te zijn", vertelt Thijs Kea. "En dus wilden we in de eerste plaats onze goedwerkende technologie beschermen, maar ook de andere elementen waarmee we ons vandaag onderscheiden in de markt."

UV Smart legde de techniek vast in een octrooi. Op het stukje broncode van hun software hebben ze auteursrecht. En op de apparaten zit een merk- en modelrecht. Daarnaast spelen bij hen ook bedrijfsgeheimen, knowhow en een uitgebreid netwerk een grote rol. Bijvoorbeeld bij de klinische validatie en certificering.

Octrooi versus bedrijfsgeheim

Als ondernemer is het van groot belang om goed na te denken wat je in je octrooi zet en wat je bijvoorbeeld als bedrijfsgeheim bewaart. "In principe kan je alle techniek in een octrooi beschrijven, maar de zogenaamde special sauce valt bij ons onder het bedrijfsgeheim." Die reden hoef je niet ver te zoeken: een octrooi wordt na anderhalf jaar gepubliceerd. Op dat moment kan iedereen dus lezen wat er precies in je octrooi staat. Maar de zaken waarmee jij het verschil maakt, wil je niet per se aan iedereen vertellen.

Is je uitvinding nieuw?

Veel techbedrijven blijven constant sleutelen aan hun producten. Het is belangrijk dat je je innovatie geheimhoudt tot je effectief een octrooi hebt aangevraagd. Anders is je uitvinding niet nieuw meer.

Dat bevestigt ook Karen Kraan-Sam van Octrooicentrum Nederland. Zij geeft bedrijven – natuurlijk onder geheimhouding – voorlichting over intellectuele eigendom. Zo zoekt ze gratis uit welke octrooien er allemaal al bestaan. Dat onderzoek is voor bedrijven enorm belangrijk. "Het is tijdrovend, maar loont wel de moeite. Zo kom je erachter waar andere bedrijven al een octrooi op hebben aangevraagd. Maar je komt ook te weten of je niet zelf inbreuk pleegt. Bovendien zijn de octrooidatabanken volledig gratis te raadplegen", zegt Karen Kraan-Sam. "De ondernemer kan dan specifieke onderwerpen aanbrengen en dan helpt Octrooicentrum Nederland met het zoeken in octrooidatabanken. De bedoeling is dat bedrijven nadien weloverwogen keuzes maken over intellectueel eigendom."

Auteursrechten zijn niét automatisch van jou

In het geval van UV Smart bleek dat een grote hulp. "Je komt terecht in een onoverzichtelijke jungle van adviezen en octrooien", herinnert Thijs Kea zich. "Bovendien moet je ook afwegen of een octrooi of andere bescherming wel waardevol is voor je bedrijf. Je moet dus eerst nadenken over je IE-strategie. Wil je alles intern houden of ga je met licenties werken? En wat doe je als je werk uitbesteedt aan externe partijen? Wie heeft dan bijvoorbeeld de auteursrechten?"

Een veelgemaakte fout volgens Karen Kraan-Sam is dat veel bedrijven ervan uitgaan dat auteursrechten sowieso naar het bedrijf gaan dat de opdracht geeft en betaalt. Bijvoorbeeld bij het ontwerp van een logo of het schrijven van software. Maar niets is minder waar: de auteursrechten komen vaak automatisch terecht bij hij of zij die het creatieve werk deed. "Als je daar geen goeie afspraken over maakt, liggen de auteursrechten onbedoeld bij iemand anders. Het is een valkuil waar je maar beter niet intrapt."

IE is een meerwaarde voor je bedrijf

Ondanks het feit dat Thijs Kea in het begin niet bekend was met intellectuele eigendom, is het vandaag toch een wezenlijk onderdeel van de bedrijfsstrategie van UV Smart. "Zoals gezegd moet je eerst de mogelijk meerwaarde checken. Alleen al een inbreuk aanvechten, is voor een kleiner bedrijf niet altijd evident. Maar voor ons is de meerwaarde er wel duidelijk. Ten eerste is ons product beschermd in de markt, ten tweede geven we investeerders een garantie dat we ons verdiept hebben in deze materie, en ten derde bezorgt het ons bedrijf een substantiële meerwaarde."